Geriatleten
Nog nahijgend van de klim naar de bovenzaal van Concordia Cinema in Enschede, zie ik in de openingsscène van de film hoe de Tsjech Jili in een aanzienlijk hoger tempo een veelvoud aan trappen bedwingt. Ook hij komt adem tekort, maar dat mag als je 82 bent. Jili is één van de hoogbejaarde atleten die in de documentaire Herbstgold worden gevolgd tijdens hun voorbereiding op het WK atletiek voor senioren in Finland. Ik wist niet eens dat het bestond. Niet voor niets beklaagt de 94-jarige Italiaanse discuswerpster Gabre zich uitvoerig over het totale gebrek aan belangstelling bij de media voor dit evenement. Zelfs als curiositeit is het blijkbaar niet interessant.
Terwijl het adembenemender beelden oplevert dan menig gangbaar toernooi. Tegelijk is het grappig om te zien hoe ambitie, spanning, naijver, angst voor de tegenstander, vreugde en teleurstelling exact hetzelfde zijn. Hoezo, ouderdom helpt relativeren? “Ik hou er gewoon niet van om tweede te worden”, zegt de Oostenrijkse discuswerper Alfred. De 100 jarige wint inderdaad goud, bij gebrek aan tegenstanders.
De levenslust van de hoofdrolspelers is aanstekelijk, hun prestatiedrang hilarisch en hun lenigheid jaloersmakend, maar toch dringt zich bij mij gaandeweg de vraag op hoe ik deze documentaire van de Duitser Jan Tenhaven – een van de toppers op het laatste Idfa-festival – moet zien. Als een pleidooi vóór of juist tegen (sportieve) ambitie tot de dood erop volgt. Met andere woorden: wie heeft het beter bekeken, Jili of zijn vrouw? Zij spreekt hem consequent plagend aan met opa, waarschuwt dat hij niet eeuwig de sportheld kan uithangen, houdt hem voor dat gras maaien ook een vorm van trainingsarbeid is. Ze is jaloers en verbitterd, meent mijn gezelschap, maar ik zie juist een goedmoedige vrouw die zich heeft verzoend met de eindigheid van de jeugd en het leven.
Jili grijpt naast een medaille en keert gedesillusioneerd terug naar huis. Waar zijn vrouw de pijn misschien wel heeft verzacht met een massage, zoals we haar al eerder zagen doen. Hij op zijn buik op de met tijgerprint beklede bank, zij over zijn rug gebogen alsof het een wastobbe is.
Heerlijke film, maar ik heb me niet eerder zo oud gevoeld.
23-1-2011