Misschien stoppen we nu met alles aflopen
REMEDIE – Twentse makers over kunst en cultuur in crisistijd
Hettie Franken uit Hengelo, beeldend kunstenaar en dichter, stadsdichter van Hengelo
“Familie en herinneringen – door de coronacrisis zijn die thema’s nog sterker aanwezig in mijn werk. Eigenlijk komt het allemaal samen in mijn bijdrage aan de kunstroute BLAH. Door een open raam in mijn woning krijg je een glimp van een strandtafereel. Er staan stoelen, zodat je rustig kunt genieten van de sfeer en het geluid van de branding. ‘Groeten uit Hengelo aan zee’, is de titel. Ik heb de buitenwereld naar binnen gehaald en iedereen kan ervan meegenieten. Zo laat ik zien dat je je ook nu niet hoeft te vervelen. In je fantasie kun je elke reis maken die je wilt.’
Net voor de lockdown trad ik op tijdens de Boekenballade in Metropool. Daarna kreeg ik zelf griepachtige verschijnselen. Of ik besmet was zal ik nooit weten; er werd toen nog niet getest. Verder heb ik persoonlijk geen cent last gehad van corona. Hoe gek dat misschien ook klinkt, bij alle verschrikkingen die deze crisis heeft gebracht. Het blijft raar dat het zo ongrijpbaar is. Het virus is er, en tegelijk is het iets abstracts. Als ik mensen met mondkapjes zie heb ik nog steeds het gevoel dat ik in een film zit.
Ik kan goed met mezelf zijn
Financieel was het krap maar had ik geen stress, ook dankzij de AOW waar ik sinds kort recht op heb. Al was het zeker jammer dat ik een paar mooie opdrachten, waarbij ik vrij werk kon voordragen, ben misgelopen. Verder heeft het me eigenlijk alleen maar goed gedaan dat het sociale leven stil kwam te liggen. Ik kan sowieso goed met mezelf zijn. Juist nu alles weer een beetje op gang komt merk ik weer hoeveel onrust dat geeft. Hoe meer afspraken en verplichtingen, hoe minder vrij ik me in mijn werk voel.
In die weken van afzondering was er tijd voor onderzoek. Ik moest iets maken voor de buitententoonstelling over 75 jaar vrijheid achter de Lambertusbasiliek. Nu kon ik daarvoor op m’n gemak een kast vol gereedschap, afkomstig uit de vroegere smederij van mijn schoonvader, binnenstebuiten keren. Zo heb ik ook heel veel foto’s van vroeger bekeken en daar weer werk van gemaakt.
In de vijver van het Prins Bernhardplantsoen drijft nu een grote foto van mijn man en zoon. Mijn verbeelding van onbevangenheid, als onderdeel van een tentoonstelling over diversiteit. Ook in het alternatieve zeegezicht voor de kunstroute heb ik oude vakantiefoto’s verwerkt, door ze af te drukken op grote doeken die voorbijgangers zien wapperen in de wind. Het is mijn manier om vorm te geven aan wat me in deze tijd bezighoudt. Nog meer dan anders word je teruggeworpen op je familie, je herinneringen, je fantasie.
Stadsdichter of cateraar, wat is het verschil?
Voor een einzelgänger als ik is het stadsdichterschap een goede stok achter de deur. Het brengt me letterlijk op straat, dwingt me om het contact op te zoeken. Het lukt steeds beter om in dat werk ook een stem te geven aan inwoners van de stad, wat een stadsdichter ook hoort te doen, vind ik. Mijn laatste gedicht ging over het Tuindorpbad, een plek die ik deze zomer meer dan ooit ben gaan waarderen. Nadat het in de krant had gestaan riep iemand me toe dat ze het ging inlijsten. Geweldig toch?
Dat het een erebaan is klopt helemaal. Tegelijkertijd steekt het, dat het bij een handvol opdrachten van de gemeente is gebleven. Ik hoef geen subsidie, maar een professionele werkrelatie zou fijn zijn. Als je voor een bijeenkomst een cateraar inhuurt is daar budget voor, waarom dan niet voor de stadsdichter?
Los van de waardering heeft de rol als stadsdichter me veel gebracht. In mijn beeldende werk, bijvoorbeeld. Ik was bezig met heel grote schilderijen, wat met de intuïtieve manier waarop ik werk soms nogal een worsteling is. Doordat ik mijn gedichten combineer met tekeningen heb ik weer ontdekt hoe goed het tekenen bij me past. Het voelt natuurlijker, gaat me makkelijker af. En ik hoef er de deur niet voor uit, ha ha.
Je laten leiden door wat je echt raakt
De politieke markt over de nieuwe cultuurnota heeft me er onlangs niet geruster op gemaakt dat de professionele beeldende kunst in deze stad de plek zal krijgen die ze verdient. Het is jammer dat de coronacrisis wordt aangegrepen om op de rem te trappen. Kunstenaars, muzikanten, schrijvers, theatermakers; ik zie ze als toonzetters van een stad. En altijd weer dat hameren op de amateurkunst; alsof die zonder professionele kunstenaars zou kunnen bestaan. Maar ik blijf geloven dat het tij zich weer zal keren. Het is een golfbeweging.
Of het publiek de kunst anders is gaan waarderen door deze crisis weet ik eigenlijk niet. Zelf ben ik een echte filmliefhebber. Ik heb het Filmhuis zeker gemist. Maar…met Netflix op de bank is ook fijn. Misschien werkt het wel zo dat we nu bewuster gaan kiezen. Niet lukraak alles aflopen, omdat je denkt dat je het moet zien, maar je laten leiden door wat je echt raakt. Dat lijkt mij winst.”
Hettie Franken levert ook vaste bijdragen aan het Cultuurpodium in Schouwburg Hengelo, waarvan de eerstvolgende editie voor 27 september staat gepland.
Waardeer dit artikel!
Dit artikel las je gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je jouw waardering laten blijken met een kleine of wat grotere bijdrage. Als veel lezers dit doen, kan ik dit soort artikelen blijven schrijven. Dankjewel!