‘Stilstand is ook vooruitgang’
REMEDIE – Twentse makers over kunst en cultuur in crisistijd, (ruim) een jaar later
Christoph Mac-Carty uit Enschede, dirigent, pianist, arrangeur, docent, zangcoach.
“De laatste weken sta ik weer helemaal in de turbostand. Een gekkenhuis is het. Wat een verschil met het vorige interview in de eerste lockdown. Toen was ik al blij om überhaupt iemand te kunnen spreken. Terugkijkend is vooral het vertrouwen gegroeid. Dat zich ook op de momenten van ogenschijnlijke leegte altijd wel weer iets aandient. Bij mezelf. Bij de mensen met wie ik werk. En in de kunstwereld in het algemeen. De ideeën blijven komen.
Het optreden bij Podium Witteman op tv afgelopen zondag met Dekoor close harmony, het Utrechtse studentenkoor dat ik leid, was te gek. Het kwam ook precies op het goede moment. Dat je het levende bewijs mag zijn van het feit dat de koorwereld weer op volle toeren draait is een supereer. Na afloop regende het reacties op social media. Overweldigend. Vooral omdat daaruit blijkt dat we mensen hebben geraakt.
Ik weet nu dat verdieping ook in vijf minuten kan
Dat is geweldig, na een periode waarin koorzang vooral als een risico gold. Er hing de sfeer van angst en gevaar omheen, dat was wel zuur. Helemaal omdat niemand op een gegeven moment nog wist hoe lang het zou gaan duren. Gelukkig ben ik zelf blijven geloven in de goede afloop, al ging ook dat met ups en downs. Maar mijn opdracht was kracht en zekerheid uit te stralen.
Wat heel erg hielp was een opleiding in zoomrepetities, die een Nederlandse en Zweedse collega-dirigent aanboden. Je krijgt nieuwe tools aangereikt én je kunt je zorgen met anderen delen. Het zorgde ook voor een impuls bij de invulling van de repetities. De belangrijkste les? Ik ben iemand die graag ergens wat langer bij stilstaat. Live voel je dan aan of mensen daarin meegaan, maar online is dat veel lastiger. Ik weet nu dat verdieping ook in korte items van vijf minuten kan. Ik ben een razendsnelle animator geworden, bij wie je je geen moment verveelt, ha ha. Zelf ben je trouwens kapot na zo’n uur, want je krijgt weinig terug.
Blijven leren, hoe hoog de werkdruk ook weer wordt
Wat ik me heb voorgenomen is dat ik bij alle werkdruk die zich weer gaat aandienen, toch wil blijven leren. Sinds kort volg ik een zangopleiding, een verdiepingsjaar om mijn eigen zangstem en – techniek te ontwikkelen. Nieuwe kennis die ik weer kan doorgeven, ook aan de mensen die ik individueel coach. Dat vind ik superleuk om te doen, heb ik de afgelopen tijd gemerkt. Bij alles wat er wegviel, zeker aan optredens, was het fijn om op die kwaliteiten te worden uitgedaagd. En daarbij heb ik sinds kort ook nog de mazzel van een vast contract als docent aan het ArtEZ-conservatorium.
Het heeft me wel verbaasd hoe snel de omslag naar online is gegaan, en hoe normaal het is geworden. Ik ben in de tweede lockdown bij een nieuw koor aan de slag gegaan, het vrouwenensemble No Romeo’s in Gorssel, en al zoomend zijn we best goed op elkaar ingespeeld geraakt. Mede dankzij Jamulus, nieuwe software waarmee je online toch vrijwel synchroon kunt zingen. Een ontdekking.
Bij Dekoor hebben we – nadat zelfs een openluchtconcert telkens niet kon doorgaan – een audiotour ontwikkeld voor de botanische tuin in Utrecht. Nu kunnen individuele wandelaars ons op elk gewenst moment op bepaalde plekken in de tuin via hun hoofdtelefoon horen. Bovendien is het uitgegroeid tot veel meer dan koorfragmenten: er zijn gedichten gemaakt, improvisaties, soundscapes met natuurgeluiden.
Ook in het opnamewerk zelf zijn we gegroeid. Voorheen maakten we hooguit een filmpje voor pr-doeleinden, nu draaien we onze hand niet meer om voor deadlines en editen. Van de nood een deugd maken geeft veel energie, weet ik nu. Bij Theater Sonnevanck hebben we van de voorstelling Orfeo een theaterfilm gemaakt, wat ook in muzikaal opzicht weer een heel andere manier van denken vergt.
Even geen muziek betekent niet meteen mijn ondergang
Of de koorwereld is veranderd door corona? Ze is vooral keihard getroffen. Er zijn zangers afgehaakt, koren opgeheven. Ik hoop dat zich dat nu gaat herstellen. Aan vernieuwing is er geen gebrek. In de koorsector was dat al langer gaande. De gedrevenheid is groot.
Een verandering bij mezelf is het besef dat stilstand ook goed kan zijn. Hoe zorgelijk de situatie ook was, ik kon met de leegte goed omgaan. Ik ben en blijf verliefd op mijn werk, maar ik weet nu dat het niet mijn ondergang betekent als ik even geen of minder muziek kan maken. Het hoeft niet altijd op 120 procent, het kan ook op veertig.
Het eerste repetitieweekend met Dekoor na de zomer, dat was een kippenvelmoment. Dan merk je hoe groot het verlangen was. Verbazingwekkend ook hoe snel alles en iedereen er weer stond. Als een Phoenix uit de as. Zeker amateurs hebben hun medezangers hartstochtelijk gemist. Ik heb iedereen steeds aangespoord om in elk geval te blijven zingen. Liefst elke dag, ook op gekke plekken. Buiten, onder de douche. Je voelt de waarde van omgaan met je eigen stem. Jezelf horen klinken verwarmt je hart.”
Waardeer dit artikel!
Dit artikel las je gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je jouw waardering laten blijken met een kleine of wat grotere bijdrage. Als veel lezers dit doen, kan ik dit soort artikelen blijven schrijven. Dankjewel!