Trombone
Zou Kees van Kooten nog trombone spelen? Die vraag viel me in toen ik hem gisteravond het verhaal ‘Sorry Epi’ hoorde voorlezen. Daarin beschrijft hij minutieus het ontstaan van het eerste deukje in de tot dan toe louter liefdevolle relatie met zijn kleinzoon Roman.Oorzaak: de jongen geeft de 14 jaar oude labrador een tik over de neus.Uit zelfverdediging, want Roman en de hond zijn even groot waardoor het enthousiasme van het dier soms hinderlijke vormen aanneemt. Maar, zo houdt grootvader zijn kleinzoon voor, dat is nog geen reden om de hond te slaan. Je bent ex-lijstduwer van de Partij voor de Dieren of je bent het niet.
Dat zijn pedagogische interventie een beetje scherper uitpakt dan bedoeld heeft ook te maken met omgevingsgeluid: de bovenbuurman speelt musicalrepertoire op de piano.Van Kooten laat ons zijn groeiende irritatie meevoelen, zonder een direct oordeel uit te spreken over de kwaliteit van het gebodene. Op dat moment vraag ik me af of hij zelf nog wel eens de trombone uit de koffer haalt. De eerste keer dat ik hem live zag optreden was ook in de Hengelose schouwburg, die toen nog de naam Concertgebouw droeg. Tussen de monologen, sketch-achtige verhandelingen en het voorlezen door was daar ineens dat prachtige moment waarop hij de trombone pakte en voor zich uit begon te improviseren. Die kleine man met dat robuuste instrument op het grote toneel, het zag eruit alsof hij ook zomaar voorover kon vallen.
Nu wordt hij geflankeerd door gemeentesecretaris en fan Wim Joost Licht, die met hem een ontspannen gesprek voert, en moderator Nicolet Steemers. Van Kooten komt ook geregeld in de benen. Wanneer hij voorleest, bijvoorbeeld, of om te demonstreren hoe zijn vader vroeger op de drempel tussen gang en woonkamer stond te telefoneren, zodat het niet storend was en hij toch een beetje warm bleef. Het gaat over voorpret en tussentijd, en hoe die zijn opgelost. Over de wereld van verschil tussen een kado en een cadeau. Over lekjes in de werkelijkheid. En hij draagt voor, ook uit het hoofd, zoals een filmisch rijm over een vakantiefile. Rap avant la lettre. Nostalgie is de noemer niet, want volstrekt ontoereikend. Een avondvullend lekje in de werkelijkheid, dat komt meer in de buurt.
Thuis levert de combinatie ‘kees van kooten en trombone’ bij Google twee filmpjes op. In 1987 speelt hij na afloop van een optreden in Hoorn een mopje op verzoek van de lokale omroep. En in 2008 tonen Pauw en Witteman een stukje Keek op de Week waarin de militante pijproker E.Oosting ‘My Funny Valentine’ blaast, met de pijp naast het mondstuk. Commentaar van Van Kooten: “Ik heb dat gedaan opdat de mensen zouden denken: Ja maar wacht eens even, zonder die pijp speelt –ie natuurlijk fantastisch trombone.”
Tussen grootvader en kleinzoon kwam het weer helemaal goed.